Phan Huy Ích (1751-1822) là một học giả, nhà thơ và quan lại nổi tiếng của triều đại Tây Sơn trong lịch sử Việt Nam. Ông là một trong những nhân vật tiêu biểu của dòng họ Phan Huy, một dòng họ danh giá với nhiều đóng góp cho nền học thuật và văn hóa Việt Nam.

Phan Huy Ích sinh ra tại xã Canh Hoạch, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội), trong một gia đình có truyền thống khoa bảng và nổi tiếng với các nhà nho uyên bác. Ngay từ nhỏ, ông đã thể hiện sự thông minh và tài năng vượt trội trong việc học hành.

Năm 1775, Phan Huy Ích đỗ đạt và bắt đầu sự nghiệp làm quan dưới triều Lê và sau đó là triều Tây Sơn. Ông đã đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình và được biết đến với sự liêm khiết, tài hoa và đặc biệt là khả năng hùng biện. Ngoài việc làm quan, Phan Huy Ích còn được biết đến như một nhà thơ với nhiều tác phẩm đặc sắc, trong đó nổi bật nhất là “Dưỡng chính lục” và “Trúc Lâm tông chỉ nguyên thanh”.

Những tác phẩm của Phan Huy Ích không chỉ giàu giá trị văn chương mà còn mang đậm triết lý nhân sinh và đạo lý làm người. Ông không chỉ viết về những vấn đề của xã hội mà còn đề cao các giá trị truyền thống, lòng yêu nước và tinh thần tự tôn dân tộc.

Phan Huy Ích qua đời năm 1822, để lại một di sản phong phú về văn hóa và tư tưởng mà thế hệ sau này vẫn tiếp tục gìn giữ và phát huy. Ông là một trong những tấm gương sáng ngời của người trí thức Việt Nam thời kỳ phong kiến, luôn phấn đấu vì lý tưởng cao đẹp và lợi ích của dân tộc.

Có thể nói, Phan Huy Ích không chỉ là một biểu tượng của trí thức mà còn là một nhân vật thể hiện rõ tinh thần và giá trị văn hóa của người Việt. Những đóng góp của ông đã góp phần không nhỏ vào việc phát triển nền văn hóa và học thuật Việt Nam trong giai đoạn đầy biến động của lịch sử.